Bya Mugula Dan
1/12/2025
Ssaabadduumizi wa Police mu ggwanga, Abbas Byakagaba ategeezezza nti ekitongole kya Poliisi kyakulembera kyakugenda mu maaso n’okukuuma abantu mu kalulu kano n’ebintu byabwe
ng’eyambibwako ebitongole by’ebyokwerinda ebirala. Ono era awolerezza ekya Poliisi okukozesa ttiyaggaasi mu nkungaana z’abeesimbyewo ezimu nategeeza nti kino bakikola nga kisaanidde era bamala kwekenneenya mbeera.
Okwogera bino abadde ku kitebe kya Poliisi e Naggulu mu lukungaana lwa bannamawulire olwabuli wiiki.
Njagala okusiima Bannayuganda, akakiiko k’ebyokulonda, ebitongole by’ebyokwerinda n’abeesimbyewo okulaba nga bagoberera etteeka ku kigero ekituufu, okuggyako ebimu ku bibaddewo eby’amaanyi ebizingiramu abamu ku bannakatemba.
Byakagaba agambye nti mu bumanyirivu bwa poliisi kunsonga z’okusika omuguwa wakati w’abebyokwerinda ne bibiina by’obufuzi, naddala NUP, bulijjo kikwata ku kutyoboola ebiragiro ebiteekeddwawo ebikwata ku kusimbula okuva mu bifo ebiragiddwa n’okubba g’enkung’aana enkung’aana mu bifo ebitakkiriziganya okuli obutale n’okumpi n’enguudo n’obutagoberera mateeka g’ebidduka nga bidduka mu makubo ga mmotoka.
Mu mbeera y’emu, njagala okugamba nti waliwo obwetaavu bw’okugatta eddembe ly’okwolesa ebyobufuzi n’eddembe ly’okukuŋŋaana n’okwogera, n’eddembe lya bammemba abalala mu nkola y’obutonde y’emu, tuvumirira ebibiina byobufuzi okukumba ekunggaana okumpi ne bizinensi z’abantu abulijjo Byakagaba wa tegezeezza
Omulimu gwaffe nga poliisi okulaba ng’enjuyi zombi zirina eddembe lyabwe n’eddembe lyabwe era oyo yenna amenya amateeka akwatibwako mu ngeri esaanidde.
Wono Abbas Byakagaba alaze ebimu ku bibaddewo ebibademu efunjjo mu kampanyini z’abapulezidenti ;
Nga October 28, 2025, ku ssaawa nga 13;00 okumpi ne Obot ekyalo mu disitulikiti y’e Lira, abawagizi b’omuntu eyeesimbyewo ku bwapulezidenti mu NUP baalumba abaserikale ba poliisi. Baafumita emipiira gya poliisi, ne baggyawo sensa ya chip enkulu ne babba ebintu eby’enjawulo.
Nga October 29, 2025 mu disitulikiti y’e Abim, abantu baali beeyita bammemba b’ekibiina kya Inner Ring of NUP kyakuba Edibu Emmanuel, oluvannyuma n’aweebwa ekitanda mu ddwaaliro.
Nga November 24, 2025, eyeesimbyewo ku bwapulezidenti mu NUP yakulembeddemu okukuŋŋaana okuva ku kitebe ky’ekibiina kino okutuuka ku kisaawe kya kampeyini e Kawempe North ne Kawempe South.
Ssaabadduumizi wa poliisi ategezeezza nti abawagizi b’ekibiin NUP bakanyunga amayinja ku kitebe ky’ekibiina kino e Kavule n’okuyita mu makubo. Abaserikale abawerako balumiziddwa ate emmotoka ezimu ne zoonooneka. Ab’ebyokwerinda baayanukura okutagira abawagizi okola effunjo era abamu banakibiina ki NUP bakwatibwa nebavunaanibwa mu kkooti.
Nga November 27, 2025, eyeesimbyewo ku bwapulezidenti mu Robert Kyagulanyi Ssentamu yategeka enkung’aana za kampeyini mu disitulikiti y’e Kayunga. Omukolo gwe ogwasembayo mu kampeyini gwali gwa kubeera ku Lugasa Parish, Kayonza subcounty-Bbaale constituency, yatuuka kikeerezi n’agezaako okukola kampeyini oluvannyuma lw’essaawa 6 ez’ekiro. Abaserikale ba poliisi baagezezzaako okumulemesa, kyokka n’agaana okugondera, amateeka ga kampeyini ekyaletera poliisi okukuba omuka ogubalagala okuyimirizibwa n’abantu abangi ne basaasaana.
Nga November 28, 2025, mu disitulikiti y’e Iganga,abawagizi ba NUP bakanyunga amayinja ku baserikale amangu ddala nga Kyagulanyi Ssentamu yeesimbyewo yakamaliriza kampeyini ze, abaserikale baayanukudde effujjo nga basaasaanya abantu abangi ennyo, mu kiseera eky’embi omuntu omu ow’obwannakyewa n’afa.
Okunoonyereza okugobererwa mu disitulikiti y’e Mbarara, ekikwekweto ekyali kitegekeddwa kyakolebwa nga 7 November 2025, abantu abawerako bakwatibwa ne bavunaanibwa mu kkooti. Abakwate bano baali mu bikolwa eby’enjawulo eby’obumenyi bw’amateeka mu bitundu by’eggwanga eby’enjawulo.
Tuvumirira nnyo engeri zonna ez’obutabanguko n’obutabanguko mu mateeka. Nkukakasa nti kino tekijja kugumiikiriza era kijja kukolebwako mu ngeri esalawo ennyo. Enkyukakyuka mu mbeera z’abantu n’emirembe n’emirembe ebifuga mu ggwanga birina okukuumibwa.
Ebitongole by’ebyokwerinda oli poliisi ne n’amagye bibadde bigumiikiriza nnyo era nga bikwatagana buli kiseera bannabyabufuzi okukola emirimu gyabwe egy’ebyobufuzi nga bagoberera amateeka n’ebiragiro ebikwata ku nsonga eno. Banabyabufuzi abamu mu bugenderevu bagaanyi okugoberera.
Nziramu okugamba nti tulina omulimu ogw’okussa mu nkola amateeka n’ebiragiro ebikwatagana okukuuma enteekateeka z’olukale, ekyetaagisa okulonda mu mirembe. Tewayinza kubaawo kulonda nga tewali mirembe Byakagaba w’agambye
Abbas Byakagaba agambye nti ebikolwa eby’okukuma omuliro mu bantu, pulopaganda ey’obulabe, okwogera obukyayi, okulangirira okujeemera, okukuŋŋaana kwa kampeyini okutakkirizibwa, okusaanyaawo ebintu, okutyoboola ebipande, okukuba abakuumi, kampeyini ezisukka ku budde obulagiddwa, emisango mu bifo eby’enjawulo eby’okunoonyaamu kampeyini, okugenda nga balina amayinja poliisi tegenda bikiriza.
Nnina okutegeeza nti amateeka g’eggwanga tegali mu nsombi era galina okugobererwa nga bwe tukola emirimu gy’ebyobufuzi. Tusaba bonna abakwatibwako okugenda mu maaso n’okukozesa eddembe lyabwe mu ngeri ey’obuvunaanyizibwa era bawa ekitiibwa eddembe ly’abalala.
Nsaba bannansi, ebibiina by’obufuzi, abesimbyewo, abawagizi, ebibiina by’obwannakyewa n’abamawulire okukozesa eddembe mu mirembe n’obuvunaanyizibwa. Ebibiina by’obufuzi bijjukizibwa okulekera awo okukola eby’okwerinda okukuuma abesimbyewo. Guno gwe mulimu gw’ebitongole by’ebyokwerinda eby’eggwanga.
Njagala okuddamu okukakasa nti poliisi ya Uganda ng’ekolagana n’ebitongole by’ebyokwerinda ebirala esigadde nga yeewaddeyo okukuuma eddembe lya ssemateeka okukola kampeyini, okulonda n’okwetabamu kyokka poliisi ejja kussa mu nkola amateeka n’okulagira okukuuma emirembe nga tebannaba, mu kiseera ky’okulonda Byakagaba wategeezezza