Bya mugula dan
Ebyafaayo by’omukitundu bikyayagala: tebirina mikisa na bifo bya kukolagana na byombi ku
ku mutendera gw’eggwanga n’ensi yonna era nga tezirabika kimala. Okugatta eby’omulembe
Okusinziira ku Hon. Rachel Magoola agamba nti tekinologiya w’empuliziganya mu kuddukanya myuziyamu kukyali kusoomoozebwa kwa maanyi.
Okusoomoozebwa okulala okuli mu myuziyamu z’omukitundu mulimu obutali bukakafu ku buwangaazi bwazo okusukka
abatandisi, okunoonyereza n’obuyiiya okutono n’okuddukanya akabi n’okukendeeza ku kabi okutono
naddala, okulwanyisa obutyabaga oba ssennyiga omukambwe. bino abyogeredde ku National Theatre mu kampala nga agulawo omwoleso.
Omulanga eri abakwatibwako ab’enjawulo ku lunaku luno.
Ffenna tuwagire myuziyamu zaffe ez’omukitundu ng’ebifo eby’okunoonyereza n’okusomesa eby’obuwangwa era nga
ebifo eby’okwolesa eddembe ly’obuwangwa, okunyumirwa n’okufuna.
Gavumenti yaffe erina okwongera ku nsimbi eziweebwa ebitongole by’ebyobuwangwa n’obulambuzi okuwagira myuziyamu nga
eby’obugagga ebiyinza okuba eby’obulambuzi bw’ebyobuwangwa. Museum zino zirina obusobozi okukozesa Bannayuganda abawerako.
Abakola ku by’obulambuzi baffe balina okussaamu okulambula ebifo eby’edda eby’omukitundu mu nkola ze bakola ne
okuwaayo eri abalambuzi – omulambuzi agenda mu kibira kya Bwindi e Kanungu alina okusobola okulambula ekitundu
ebyafaayo nga Buddu Cultural Museum e Masaka, Igongo Cultural Centre ne Museum mu…
Mbarara, Ennyanja Ennene mu Museum e Ntungumo, n’endala nnyingi nnyo.
Abakola enkola zaffe, abakola ku by’amawulire n’ebibiina by’obwannakyewa balina okukkiriza n’okuwagira obuwangwa bwaffe.
Singa enkola
abakola n’abateekateeka okuva ku mutendera gwa disitulikiti okutuuka ku mutendera gw’eggwanga, tetuteekateeka buwangwa bwaffe,
olwo ani ajja? Singa emikutu gy’amawulire tegiwandiika ku buwangwa, ani ajja kuwandiika?
Abakulembeze b’ebyobuwangwa n’ebitongole byaffe (ng’abakuumi b’obuwangwa) balina okukola omulimu gwabwe mu kutumbula
obuwangwa bwaffe obw’enjawulo nga tuyita mu myuziyamu z’omukitundu. Beetaaga okusikiriza abavubuka n’okukozesa
tekinologiya ow’omulembe okubunyisa amawulire agakwata ku mpisa z’obuwangwa ez’ennono
N’ekisembayo, ebitongole byaffe eby’eddiini birina okukozesa empuku okutumbula enkola zaffe ennungi ez’obuwangwa – .
enkola ezitumbula endagamuntu yaffe, obumu n’okukwatagana mu bantu okusinga okuvumirira obuwangwa nga
sitaani, awatali buwangwa, tetulina biseera bya mu maaso!
Okusinziira ku Akulira ekitongle ya Cross Cultural Foundation of Uganda[ CCFU] Owek. Barbra BAbweteera mutambi agamba ne Community Museums mu Uganda
Nga baluŋŋamizibwa amalala n’okwekubiriza ebyolesebwa abantu ssekinnoomu, amaka, ebika, n’ekitundu
ebibiina okukuuma n’okwolesa ebintu byabwe eby’edda n’ebiwandiiko, CCFU yasalawo okuwagira enteekateeka z’omu kitundu
ezikuuma eby’obuwangwa.
Ekitongle ekya Cross-Cultural Foundation of Uganda kigenda kuwagira ebyafaayo bya Uganda eby’omukitundu okwegatta ku myuziyamu endala mu nsi yonna okujjukira olunaku lw’ensi yonna olw’okukuzibwa mu butongole nga 18th May 2024. Omulamwa gw’omwaka guno guli “Museums , Ebyenjigiriza n’Okunoonyereza”. Emikolo gy’eggwanga egya Gavumenti ya Uganda gitegekebwa minisitule y’ebyobulambuzi, ebisolo by’omu nsiko n’eby’edda (wansi w’ekitongole kya Museums and Monuments Department) era nga gyakubeera Soroti. CCFU, ng’omu ku kakiiko akategesi mu ggwanga, egenda kuwagira emirimu egikolebwa nga tebannaba kutegeka bivvulu omuli n’omwoleso gw’ebifo eby’edda eby’omukitundu ogugenda okubeera ku uganda culture centre uncc mu Kampala okuva nga 15th okutuuka nga 16th May 2024
N’okutuusa kati, CCFU ekoze n’abantu kumpi amakumi asatu abeekubiriza era…
abantu ssekinnoomu abakyukakyuka, ebibinja n’amaka, nga bannaffe. Bonna bataddewo ebifo eby’edda: bino
myuziyamu z’omu kitundu ziraga ebintu eby’enjawulo ebikwata ku bika, ebitabo, n’ebivuga eby’ennono, .
byonna nga biraga obugumu bw’eddembe ly’obuwangwa ery’okweyoleka n’okwemanyisa abantu b’omu kitundu.